KARBONMONOKSİT (CO) ALGILAMA SİSTEMİ
Günümzüde AVM, iş merkezleri, siteler gibi yapıların altında yer alan Otopark alanlarında, CO ve NO2, havadaki en kirletici maddelerden ikisidir ve önemli emniyet ve güvenlik riskleri yaratmaktadır. Bu iki gazın yoğunluğu belli seviyelere yaklaştığında CO ve NO2 seviyeleri kontrol edilmeli ve havalandırılmalıdır.
Artık araç teknolojilerinin gelişmesi sayesinde araçların egzozundan çıkan bu zehirleyici gazlarının değerleri önemli ölçüde düşürülmüştür. Ancak kapalı otoparklarda birçok aracın aynı anda çalışması ve rampa çıkışlarında çok yoğun olarak bu gazlar sınır değerlerin üzerine çıkabilmektedir.
Benzinli ve dizel ile çalışan araçların karbonmonoksit (CO) ve azot dioksit (NO2) gibi zehirleyici gazlar yaydıkları bilinmektedir. Birçok ülkede zehirli gaz olan karbon monoksit gazının kapalı otoparklarda zehirlenme etkisine karşı algılanması gerektiğini belirlemiştir.
Karbon monoksit (CO) renksiz ve kokusuz bir gaz olup, insan ve hayvanlar için yüksek oranda zehirleyicidir. CO kandaki hemoglobine yapışarak, oksijen taşıma kapasitesini düşürür.
CO gazının sınır değerleri Dünya Sağlık Örgütünün(WHO) kabul ettiği sınır değerler baz alınarak Karbonmonoksit algılama sistemleri üretilmektedir. Kapalı otoparklar için izin verilen değer 50 ppm' dir. Bu değerin üzerinde ortamda gerekli havalandırma sisteminin çalıştırılarak gazın dışarıya atılması sağlanmalıdır.
İnsan 200 ppm seviyesindeki CO gazına 2 saat maruz kalındığında bulantı, kusma gibi etkiler görülmektedir. Dolayısıyla kapalı otoparklarda CO seviyesi 50 ppm değerine ulaştığında otopark havalandırma sisteminin 1. seviyede, 200 ppm değerine ulaştığında ise 2. seviyede çalıştırılması gerekmektedir.
Günümüzde CO algılaması için elektro-kimyasal ve yarı iletken olmak üzere iki tip teknoloji kullanılmaktadır. En çok kullanılan elektro-kimyasal algılamadır.
Kapalı otoparklardaki özellikle çıkış güzergahında trafik oluşması sonucu, araçların çalışır vaziyette beklemesi durumu sıklıkla yaşandığından bu güzergahlarda dedektörler arası mesafe 10 metreyi geçmeyecek şekilde projelendirilmesi ve uygulanması daha doğru algılama ve kontrolü sağlamaktadır. Dedektörlerin yerden 150-160 cm yüksekliğe yani insanların ayakta iken soluk alıp verme mesafesine monte edilmesi gerekir.
Dedektörlerin seviye bilgilerini işleyen gaz alarm santralinden her bölge için 1. Seviye ve 2. Seviye çıkışları havalandırma kontrolü amaçlı MCC panolarına irtibatlanmalıdır. Kullanılan kontrol paneli gaz dedektörlerinin algıladığı her iki seviyeyi de gösterebilmeli ve her iki seviye için ayrı ayrı röle çıkışları verebilmelidir. .
Gerektiğinde bölgelerin devre dışı bırakılabilmesi ve test edilebilmesi mümkün olabilmelidir.
Tesis edilen sistem ekipmanları kullanıcı tarafından haftada en az bir bölgeden gaz alarmı oluşturularak test edilmelidir. Ayda bir her bölgeden en az bir gaz alarmı oluşturularak test edilmelidir.
Altı ayda bir de kurucu ya da bakım firması tarafından gaz dedektörlerinin kalibrasyonları yapılmalı ve tüm cihazlar ve sistem test edilmelidir.
